Wednesday, December 14, 2011

Рус тилини кандай килиб мукаммал урганиб олсам булади?

Рус   тилини кандай килиб мукаммал урганиб олсам булади? Рус  тилини урганишни эндигина бошлаганларда тез-тез учрайдиган савол. Бир вактлар узимда хам шу савол тез-тез хаёлимга  келиб турарди ва репититорларга ёки рус тилида яхши гапирадиганларга биринчи берадиган саволим шу эди. Жавобдан эса унча коникмасдим,  менга  шундай жавоб керак эдики, 15 дакикада тилни урганишни «Олтин коидаларини» бирон бир киши айтиб берса ва мен уйга бориб олиб киска вактда рус тилини мукаммал узлаштириб олсам.   Аммо, бу олтин коидаларни хеч ким афсус шу кунгача айтиб бергани йук, энг кизиги хамма хар хил маслахат берарди.
   Купчилик грамматикани яхшилаб узлаштириб олинса, кейин бемалол рус тилида гапириб кетиш мумкин дейишади. Лекин бу унчалик хам хакикатга якин эмас.  Эркин гаплашиш учун грамматика коидаларни яхшилаб узлаштириш била ниш битмайди, купрок  шу урганганларингизни амалда фойдаланганингиздан сунггина бунга эришишиз мумкин.
  Руслар билан сухбатлашиб бемалол рус тилида гапиришни хам урганиб олса булади дейишади. Бу хам хакикатдан якин. Тугри гапирасиз, лекин хатолар билан. Яхши билмайди-ю лекин рус тилини  биламан деганларга эътибор берингда, родларни алмаштириб гапиришади ёки феълларни кулланишда хатоларга йул куйишади. Оддий грамматик хатоларни куп килишади.
        Кискаси, юкорида таъкидлаб утганимдек, хаммада хар хил тавсия булади, лекин бу ерда мен узим синаган ва фойдали деб билган йулларни сизга тавсия этаман.
              Рус  тилини урганиш буйича тавсиялар:
1.       Рус  тили грамматикасини асосий булимлари билан танишиш
·         Родлар
·         Олмош
·         Сифат
·         Феълнинг турлари
   Изох: Грамматикани урганиш деганда, жуда мураккаб ичкарига кириб кетмаслигингизни тавсия килардим, чунки зерикиб колиб, иштиёкингиз сусайиб колади. Мисол учун мен узим кандай родлар борлиги билан танишиб олганман аввало, сунгра олмошларни родлар билан келганда кандай ишлатилиши билан танишганман, шунингдек сифатларни хам. Аммо, неча хил олмош бор, номлари нима, эга ва кесими каерда деб узимни кийнамаганман. Ахир, биз рус тили буйича институтга имтихон топширишга тайёрланмаяпмиз-ку!   Бирок Феълнинг рус тилида икки хил куринишини мукаммал урганишга харакат килиш керак (Совершенный и несовершенный вид глагола)  , блогда кейинчалик хали куп тухталамиз бу мавзуга.
2.       Тайёр жумлаларни ёдлаш.
Изох: Лугат титкилаб суз бойликни орттираман деб вактингизни йукотиб ётгандан кура, кай холларда кайси жумлалар фойдаланилади уша жумлаларни ёдлаб олиш керак.   Мен узим тажрибада синаб курган бир холат бор, купчилигимизда суз бойлик яхши аммо керак пайтда ишлата олмаймиз.  Мисол учун: айни вактда узингизни текшириб куринг а) аксириш б) пешонани кашлаш  с) оёк кийимнинг ипини боглаш  каби сузларни таржимасини рус тилида амалга ошириб курингда. Шубхам борки хаммангиз бажара олдингиз, аммо русчасини айтсам шу сузларни 80 % киши тугри бажаради.  Буни купчиликда синаганман.
            Шунинг учун  холатга караб кай холларда руслар кандай жумлалар ишлатишади шуларни ёдлаш керак.  Мисол учун: Маршрутда кетаётганда – Шу ерда тушиб колай  ёки тухтатиб кетинг деймиз.  Кафеда таомланиб булганимиздан сунг – Хисобни олиб келинг деймиз. Машинада кушик эшитиб кетаётган булсак – Товушини баланд килиб юборинг деймиз. Шу каби холлатларда рус тилида гапирувчилар кай жумлаларни фойдаланишади???   Ишонинг шундай холат ичида ургансангиз мустахкам коларкан хотирада ва керакли вактда уз –узидан гапириб юборасиз керакли жумлаларни.
3.       Кичик хикояларни укиб ва мазмунини айтиб бериш.
Изох:  Рус тилида сузлаш кобилиятини жуда яхши шакллантиради, имкони булса кичик кичик хикояларни 5-6 марта укиб, ёдлаб олиш керак ва уз номингиздан афтиб беришингиз керак. Мисол учун хикоя Сергей хакида кетаётган булса, Сиз мен шундай килдим ва у ерга бордим  каби хикояни узингизни номингиздан айтасиз. Имкон кадар ёдлашга харакат килинг кичик кичик хикояларни.
4.       Урганганларингизни амалда кулланг.
Изох:  Руслар билан купрок сухбатлашишга харакат килинг, аминманки бу сафарги сухбатларингиз бошкача булади, миянгиз уз узидан тахлил кила бошлайди, хатто каерда хатога йул куйганингизни хам сеза бошлайсиз.
Шунингдек интернетдаги фойдали манбалардан фойдаланинг, субтитрли фильмларни хам томоша килишни канда килманг.
Бу руйхат албатта кейинчалик кенгайиб боради, мен хозир узим хам урганаётганлар сафидаман, келажакда албатта бу руйхатга кушимсалар булади.

Twitter Delicious Facebook Digg Stumbleupon Favorites More

 
Design by Free WordPress Themes | Bloggerized by Lasantha - Premium Blogger Themes | Grants For Single Moms